Etik Kurul Yönergesi

BÖLÜM I
Amaç ve Tanımlar 
Madde 1: Bu yönergenin amacı insan katılımcılar kullanılarak MEF Üniversitesi araştırmacıları tarafından gerçekleştirilebilecek deney, anket, inceleme, alan çalışması vb. araştırmaları etik açıdan inceleyerek uygun bulduklarına onay verebilecek MEF Üniversitesi İnsan Araştırmaları Etik Kurulunun oluşturulma ve çalışma yöntemini belirlemektir.
 
Madde 2: Bu yönergede, 
a) Üniversite, MEF Üniversitesini,
b) Etik Kurul, MEF Üniversitesi İnsan Araştırmaları Etik Kurulunu,
c) Rektör, MEF Üniversitesi Rektörünü,
d) İnsan Araştırmaları, insan katılımcılar kullanılarak yapılan (deney, anket, inceleme, alan çalışması vb.) araştırmaları,
e) Araştırma Yöneticisi, bir araştırmanın etik, bilimsel, teknik, idari, mali ve hukuki her türlü sorumluluğunu taşıyan araştırmacıyı,
f) Yardımcı Araştırmacı, bir araştırmanın bilimsel sorumluluğunda payı olan ve araştırmanın yürütülmesinde görev alan araştırmacıyı  ifade eder.
g) Katılımcı, araştırma hakkında ayrıntılı olarak bilgilendirilip araştırmaya gönüllülükle katılmayı kabul ederek insan araştırmasına veri sağlayan kişidir. 
BÖLÜM II
Etik Kurulun Amacı, Oluşturulması  ve Yapısı
 Madde 3: Etik Kurul, Üniversite araştırmacıları tarafından, insanlardan veri sağlayarak gerçekleştirilmesi amaçlanan araştırma projesi başvurularını araştırma etiği açısından değerlendirmek üzere oluşturulur.

 Madde 4: Etik Kurul, Rektör tarafından, biri başkan olarak atanan 3 üyeden oluşur. Atama üyelere resmi yazı ile bildirilir. Üyelerin özgeçmisleri, kabul yazıları ve gizlilik taahhütleri onay için T.C. Sağlık Bakanlığına gönderilir.

Madde 5:
a) Etik Kurul üyelerin görev süresi 2 yıldır.
b) Süresi dolan üyeler tekrar görevlendirilebilir.
c) Etik Kurul toplantısına yılda 2 defa geçerli mazereti olmaksızın katılmayan üyenin üyeliği düşer.
d) Üyeler bir ay önceden yazılı olarak bildirmek koşuluyla istifa edebilirler. Geçerli mazeret bulunması halinde süre koşulu aranmaz.
e) Boşalan üyelik 4. madde hükümleri uyarınca bir ay içerisinde doldurulur.
f) Etik Kurulundaki her üye değişikliği sonrası üyelerden biri Rektör tarafından başkan olarak atanır.
 
Madde 6:
a) Etik Kurul başvuru üzerine toplanır. Toplantı günü, saati ve gündemi toplantıdan en az bir hafta önce üyelere başkan tarafından yazılı olarak bildirilir. Gündemde görüşülecek konuların dokümanları (araştırma ise araştırma dosyasının örnekleri) üyelere iletilir.
b) Etik Kurul en az 2 üyenin katılımı ile toplanır.

Madde 7: Etik Kurul üyeleri ve yazışmalarla ilgili idari personel kurula yapılan başvuruları, bunlarla ilgili bilgileri ve başvurular hakkında kurul toplantısında yapılan tartışmaları gizli tutacaklarını sözlü/yazılı olarak taahhüt ederler.

Madde 8: Etik Kurul, başvuruların değerlendirilmesi sırasında gerek gördüğü hallerde sözlü veya yazılı olarak kurul dışından uzmanların görüşüne başvurulabilir; Araştırma Yöneticisinden ek bilgi isteyebilir.
  BÖLÜM III
Başvuru
 Madde 9: İnsan araştırmaları alanında, Üniversite araştırmacıları tarafından geliştirilen proje önerilerinin etik açıdan değerlendirilebilmesi için Araştırma Yöneticisi tarafından Etik Kurula başvuru yapılır.  

Madde 10: Başvuru aşağıda belirtilen belgelerle yapılır:
a) Başvuru Formu: Araştırma Yöneticisi tarafından doldurulur. Projenin adı, araştırmacıları, Araştırma Yöneticisinin iletişim bilgileri; projenin amacı ve özeti, veri toplama sürecinde kullanılacak yöntem, araç ve teknikler; katılımcılarda aranan özellikler; projenin toplam bütçesi ve destek alınacak kaynaklar hakkında bilgi ve tarih içerir.
b) Araştırma Dosyası: Araştırmanın amacı, gerekçesi, yöntemi, çalışmaya katılacak insanlarda aranacak özellikler, kullanılacak biyolojik, psikolojik ve teknik vb tüm yöntemleri içeren ayrıntılı proje önerisi aşağıdaki ek belgelerle birlikte sunulur.

b1. Katılımcı çağrı materyalleri (ilan, afiş, e-posta gönderisi, vb.),
b2. Bilgilendirilmiş Gönüllü Onay Formu,
b3. Projenin, çocuk veya diğer yasal ehliyeti olmayan katılımcılar içermesi halinde, öğrenciler dahil olmak üzere Üniversite personeli olmayan araştırmacılar için savcılıktan alınacak “iyi hal kağıdı”,
b4. Projenin çocuk içermesi halinde, Araştırma Yöneticisi tarafından imzalanmış MEF Üniversitesi Çocuk Katılımlı Araştırmalarda Etik Onay için Beyan Formu,
b5. Kullanılacak bütün anket, test, mülakat enstrümanları,
b6. Katılım Sonrası Bilgi Formu,
b7. İlgili diğer kuruluşların onay belgeleri,
b8. Proje bütçesi ve olası parasal kaynaklar,
b9. Destekleyici varsa, desteği bildiren yazı,
b10. Başvuru Kontrol Listesi (imzalar tamamlanmış olarak).
 
 BÖLÜM IV
Değerlendirme ve Karar
 Madde 11: Etik Kurula başvurular, konu ile ilgili ulusal ve uluslararası kuruluşların etik normları ve yasalar doğrultusunda değerlendirilir. İlgili norm ve yasalara uyacakları yönünde araştırmacı beyanı esas alınmakla birlikte, Etik Kurulu proje başvurusunda kullanılacak yöntem ve tekniklerde tartışmaya açık olan noktaları değerlendirir.

Madde 12: Belgeleri eksiksiz olan başvurular değerlendirmeye alınır. Karar alınırken, toplantı odasında sadece kurul üyeleri bulunabilir. Başvurunun değerlendirilmesinde çıkar çatışması içinde olabileceği şüphesi taşıyan kurul üyesi bu durumu belirterek ilgili başvurunun değerlendireceği oturuma katılmaz. Bu durum toplantı tutanağına yazılır.

Madde 13: Etik Kurul toplantısı sonunda başvuruya onay verilip verilmemesi yönünde bir oylama yapılır. Etik Kurul kararlarında salt çoğunluk aranır. Üyeler çekimser kalamazlar. 2 üye yapılan toplantılarda 2 üyenin de aynı yönde oy kullanmaması durumunda karar, daha sonra 3 üyenin katılımı ile yapılacak toplantıya ertelenir. Etik kurul toplantısında alınan kararlar toplantı tutanağına yazılır. Başvuru hakkında olumsuz karar verilmesi durumunda gerekçeleri de belirtilir. Etik açıdan geliştirilerek yeniden başvurulması yönünde bir tavsiye kararı alınması halinde, geliştirme önerileri açıklıkla belirtilir.

Madde 14: Etik Kurul kararı bir form şeklinde düzenlenerek Araştırma Yöneticisine kararın verildiği toplantıdan itibaren 7 gün içinde yazılı olarak bildirilir. Bu formda şu bilgiler bulunur:
a) Etik Kurulun adı
b) Toplantı tarihi
c) Başvurunun sayısı ve tarihi
d) Başvurunun, Araştırma Yöneticisi tarafından sunulan belgeler incelenerek uygun bulunduğu ya da uygun bulunmadığı; uygun bulunmadı ise gerekçeleri; etik yönden geliştirilerek yeniden başvuru tavsiye ediliyorsa, gerekli görülen düzeltme önerileri.
e) Etik kurul üyelerinin isimleri, unvanları ve imzaları. Etik onayı uygun bulmayan üyeler imzalarının yanında bunu belirtirler.
f) Toplantıya katılamayan üyelerin imza yerine katılamama gerekçeleri.
 
Karar formunda en az iki üyenin etik onayı uygun bulduğunu belirten imzasının bulunması durumunda bu form “Etik Onay Belgesi” yerine geçer.
 BÖLÜM V
İzleme ve Arşiv
 Madde 15: Bir başvurunun etik onay almış olması, Araştırma Yöneticisinin değişen şartlar, sonradan bilgilenmeler veya öngörülemeyen nedenlerle oluşabilecek etik sorumluluğunu kaldırmaz. Araştırma sürecinde bir etik sakıncanın ortaya çıkması durumunda, bu Etik Kurula bildirilmelidir. Kurul gerek duyarsa bir araştırmayı izlemeye alır.  

Madde 16: Etik Kurul başvuruları, toplantı karar formunun kopyaları ve ilgili yazışmalar en az 6 yıl süre ile saklanır. BÖLÜM VI
Yürürlük ve Yürütme
 Madde 17: Bu yönerge MEF Üniversitesi Senatosunun kararı ve Rektörün onayıyla yürürlüğe girer. 

Madde 18: Yönerge hükümlerini MEF Üniversitesi Rektörü yürütür.