Nörobilim, Hukuk, Psikoloji ve Ötesi / Neuroscience, Law, Psychology and Beyond
[See below for English]
Nörobilim, Hukuk, Psikoloji ve Ötesi:
Özgür İrade Sorunsalına Farklı Yaklaşımlar
Uluslararası Sempozyum
7-8 Ekim 2020, Sempozyum online olarak gerçekleştirilecektir. Sempozyum herkese açık olduğundan kayıt için bir işlem yapılması gerekmemektedir.
1. gün Youtube yayını linki: https://youtu.be/dlnt94ucBIs
2. gün Youtube yayını linki (Paneller): https://youtu.be/4PTZkMkAi_Y
Yukarıdaki linklerde bir problem olması hâlinde üniversitenin Youtube hesabından güncel yayına ulaşabilirsiniz: https://www.youtube.com/MEFUniversitesi
2. gün paralel oturumlar linki: https://eu.bbcollab.com/guest/dc015e71b7cd47b3a33dfd26424175fb
Kavramsal Çerçeve
İnsanın özgür iradeye sahip bir canlı olduğu düşüncesi, toplumsal işleyişin bir çok safhasında karşımıza çıkan, bu bağlamda hukuk sistemleri açısından da kilit önem taşıyan bir varsayımdır. Sağduyu psikolojisi temelli bu varsayım çerçevesinde insanın sahip olduğu özgür irade, genellikle, mutlak bir erk olarak değil, sınırlı bir yeti şeklinde anlaşılır. Hukuk kuramı ve uygulaması açısından insanın özgür iradeye sahip olması, davranışları üzerinde ahlaki ve hukuki sorumluluğu gerektirecek ölçüde kontrol sahibi olması anlamına gelir. Felsefi açıdan bakıldığından çok yetersiz kalabilecek bu tanım, hukuk açısından tartışmasız kabul gören dogmalardan birisidir. Zihin felsefesi alanında antik çağdan bu yana yürütülen, insanın davranışları üzerinde kontrolünün gerçekten olup olmadığı, eğer varsa bunun tam olarak ne anlama geldiği tartışmaları hukuk kuramı açısından çok sınırlı bir etki doğurmuştur. Ne var ki, yirminci yüzyılın ikinci yarısında uygulamalı bilimler alanına, bu bağlamda özellikle bilişsel ve davranışsal nörobilim dalına mensup araştırmacıların özgür irade kavramıyla ilişkili çalışmalar yapmaya başlamasıyla hem felsefecilerin bu alandaki tekeli son bulacak hem de hukuk kuramının dinamikleşen zihin felsefesi ve davranış psikolojisi alanlarına ilgisiz kalması giderek daha zor hale gelecektir.
Uzun bir dönem deneysel yöntemlere kapalı kabul edilen bilinç, insan eylemliliği, istenç vb. konularında son kırk yıllık süreçte yapılan ampirik çalışmalarda elde edilen veriler, özgür iradenin karşıtları cephesini güçlendirici bir etki yarattı. Her ne kadar bazı felsefeciler, deney düzeneklerinin gerçek yaşam deneyimini yansıtmaktan uzak olduğu eleştirisiyle söz konusu verilere bir anlam atfetmeyi reddetseler de, ampirik bulgulara referans yapmaksızın özgür irade tartışması yürütmek neredeyse olanaksız hale geldi. Bu atmosfer içinde hukuk kuramı ve belli ölçüde hukuk uygulaması da, insanın davranışlarını kontrol edebilen bir canlı olduğu dogmasını sorgulamak durumunda kalıyor. Öte yandan, bu süreçte, insanın özgür iradesinin var olup olmadığı tartışmasına doğrudan girmeksizin, insanın özgür iradeye sahip bir canlı olduğu dogmasına beslenen popüler inancın toplumsal düzen açısından yerine getirdiği işlevleri sorgulayan yeni bir araştırma hattı da oluşuyor.
“Nörobilim, Hukuk, Psikoloji ve Ötesi: Özgür İrade Sorunsalına Farklı Yaklaşımlar” başlıklı konferansta zihin felsefesi, hukuk kuramı, siyaset kuramı, sosyal psikoloji gibi sosyal bilim disiplinlerinin özgür irade kavramına yönelik ampirik çalışmalarda elde edilen bulgulara nasıl tepki verdiğini sorgulamayı amaçlıyoruz. Beş panel halinde ele alınacak temalar bağlamında farklı tartışmalara yer vereceğiz. İlk panelde bilinç olgusunun eleyici ya da indirgemeci bir çerçevede ele alınıp alınamayacağı tartışmasına yer verilecek. İkinci panelde insanın kendi eylemlerinin öznesi olması anlamında insan eylemliliğinin bir “yanılsama” olup olmadığı tartışılacak. Üçüncü panelde insanın davranışlara ilişkin karar alma süreçleri ile duyusal algılamanın nörofizyolojisi arasındaki ilişki konu ediliyor. Dördüncü panelde insanın özgür iradeye sahip bir canlı olduğuna ilişkin yaygın popüler inancın kaynakları ve yerine getirdiği toplumsal işlevler ele alınacak. Beşinci panelde ise, yapay zeka alanındaki gelişmelerin bilinç konusuna yeni bir bakış açısı getirme potansiyeline sahip olup olmadığı tartışılacak.
Kongre Programı
1. Gün: 7 Ekim 2020, Çarşamba
Açılış konuşmaları (9.30)
Muhammed Şahin (MEF Ün. Rektörü)
Havva Karagöz (MEF Ün. Hukuk Fakültesi Dekanı)
Açılış Konferansı (10.00)
Özgür İrade Reddi ve Natüralizm Açısından Hukukbiliminden Nörobilime
Cemal Bali Akal
1. Panel: Bilincin Doğası (11.00-13.00)
Moderatör: Havva Karagöz
Bilinç Davranışın Neresinde?
Tevfik Alıcı (Uludağ Ün., Bursa)
Bir Zihinsel Avadanlık Olarak Sapient Bilinç
Hakan Gürvit (İstanbul Ün., İstanbul)
Bilinç, farkında olan...
Neslihan Serap Şengör (İstanbul Teknik Ün., İstanbul)
Panel 2: İnsan Eylemliliğinin Doğası (14.00-16.00)
Moderatör: Ozan Erözden
Toplumsal/Siyasi Bir Kavram Olarak Özgürlük
Cansu Muratoğlu (Bilgi Ün., İstanbul)
Özgür İrade Kavramına Başvurmadan Failliği Düşünmek: Jane Bennett'ın İzinde Bir Soru
Eylem Canaslan (Kırklareli Un., Kırklareli)
Spinoza, Özgürleşme Olarak Özgürlük
Diego Tatián (Cordoba Nacional Un., Cordoba, Arjantin)
2. Gün: 8 Ekim 2020, Perşembe
Panel 3: Karar Alma ve Algı Süreçlerinin Doğası (10.00-12.00)
Moderatör: F. Beril Özcanlı
İnsan davranışlarının belirlenmesinde orta beyin yapılarının rolü
Ertan Yurdakoş (Altınbaş Ün., İstanbul)
Beyinde Bilinçdışı Öğrenme Mekanizmaları
Dante Dorantes (MEF Ün., İstanbul)
Emosyonlar ve Psikopatoloji: ‘Özgür’ Kararları Etkileyen Unsurlar
Robert Booth (Sabancı Ün., İstanbul)
Paralel Oturum 1. (10.00-12.00)
Moderatör: Zeliha Hacımuratlar Sevinç
Cyborg Kentlerden Datapolise: Dijital Homo Sapienslerin Kuşatılmış Özgürlük Sorunu
Zülfiye Yılmaz (Bilkent Ün., Ankara)
[İPTAL EDİLDİ] Hücre Hapsinin Sebep Olduğu Kalıcı Bellek Hasarlarında Mekânın Rolü: Nörobilim ve Mimarlık arakesitinde yapısal öneriler
Ömer Okan
Suç ve Sorumluluk: Nietzsche’de Faillik
Eylem Doğan
Panel 4: Özgür İrade İnancı (13.00-15.00)
Moderatör: Bilge Erson Asar
Özgür İrade İnancını Daha Yakından Anlamaya Doğru: Kültürel Farklılıklar ve Tutumlar
David Wisniewski (Ghent Ün., Belçika)
“Özgür İradeye İnanmak Zorundayız, Başka Şansımız Yok”
İlker Küçükparlak
Özgür irade İnancının Cezalandırma Davranışına Etkisi
Güçlü Akyürek/Tuna Çakar/Ozan Erözden (MEF Ün., İstanbul)
Paralel Oturum 2: (13.00-15.00)
Moderatör: Ayfer Uyanık
Evlenmede Özgür İrade Yanılsaması
Özge Yücel (Ufuk Ün., Ankara)
İnsan Kendi Eylemlerinin Öznesi Olabilir mi Sorusuna Cevaben Hukuk Kuramı Açısından Özgür İrade Sorunsalı
Çağrı KAN (Pamukkale Ün., Denizli)
Spinoza’da Bir ‘Yanılsama’ Olarak ‘İrade Özgürlüğü’ ve İnsan Eylemlerinin Doğası: Belirlenmişlik Zemininde ‘Ahlaki Yükümlülük’ Problemi
Enes Dağ (Yıldırım Beyazıt Ün., Ankara)
Panel 5: Yapay Zekâ ve Bilinç (15.30-17.30)
Moderatör: Müjde Peker Booth
Beyin implantları ve ceza hukuku
Barış Erman (Yeditepe Ün., İstanbul)
Yapay Zekâya “Hukuki Kişilik” Tanınması Düşüncesi: Yerinde ve Gerekli mi, Zorlama ve Gereksiz mi?
Kadir Berk Kapancı (MEF Ün., İstanbul)
Beyinleri Çipli Özneler ve Nöro-Hukuk: Neuralink Projesine Dair Düşünceler
Güven Güzeldere
Paralel Oturum 3: (15.30-17.30)
Moderatör: Güçlü Akyürek
Yapay Bilincin İmkânı
Mehtap Doğan (Yıldırım Beyazıt Ün., Ankara)
Nörokriminolojik Açıdan İrade Özgürlüğü ve Ceza Sorumluluğu
Zafer İçer (Marmara Ün., İstanbul)
[İPTAL EDİLDİ] Bir Mucit olarak Yapay Zekâ, Avrupa Patent Bürosunun Güncel Görüşleri
Goncagül Cengiz
Kongreye katılım herkese açık ve ücretsizdir.
Bilim Kurulu:Prof. Dr. Cemal Bali Akal (Bilgi Üniversitesi)Prof. Dr. Türker Armaner (Galatasaray Üniversitesi)
Doç. Dr. Müjde Peker Booth (MEF Üniversitesi)
Doç. Dr. Robert Booth (Sabancı Üniversitesi)Prof. Dr. Ozan Erözden (MEF Üniversitesi)Prof. Dr. Hakan Gürvit (İstanbul Üniversitesi)
Prof. Dr. Havva Karagöz (MEF Üniversitesi)Prof. Dr. Ertan Yurdakoş (Altınbaş Üniversitesi)
Neuroscience, Law, Psychology and Beyond:
Different Approaches to the Concept of Free Will
International Symposium
7-8 October 2020, Webinar
Conceptual Framework
The assumption of free will is a central piece of the picture of human agency presupposed by modern legal systems. Grounded in folk psychology, the conception of human agency in law relies on a specific understanding of free will. In this framework, free will is defined as the unique ability of persons to exercise control over their conduct in the manner necessary for moral responsibility. Such a definition, although too lean when taken as an endpoint, is sufficient for law, for it takes the existence of “control over conduct” for granted. For centuries, the task to develop the nature and the significance of this special kind of control has been attributed to philosophers. Nevertheless, in the second half of the 20th century this monopoly has come to its end. Scholars coming from disciplines of applied sciences, especially from the field of cognitive and behavioral neuroscience, became interested in the research of topics related to the concept of free will. New methods emerged to explore issues such as consciousness, agency, volition, etc. that have been long considered out of the reach of rigorous scientific investigation.
Neurophysiological and behavioral data obtained in empirical studies provided the deniers of free will with new ammunition and thus amplified the debate surrounding its existence. Although some philosophers rejected the relevance of empirical research to the issue of free will claiming that experiment designs were inapt to reflect real life experience, theoretical debate became more and more sensitive to empirical findings. Legal theory (and to some extent legal practice as well) had to make effort to coop with the prospect that moral and legal (both criminal and civil) responsibility may not be based on a “control over conduct” presumption. On the other hand, a new research line, which found value in examining the phenomenon of free will with scientific methods without attempting to solve the debate surrounding its existence, emerged to explore social effects of belief in free will.
The “Neuroscience, Law, Psychology and Beyond: Different Approaches to the Concept of Free Will” conference aims to discuss how some social science branches, namely philosophy (of mind), jurisprudence, political philosophy, and social psychology reacted to various scientific findings for and against the thesis that human beings have free will, along with the related question of whether it is reasonable to believe that we have it. In five sessions we intend to cover a number of issues (for the list of panel titles see the end of the document). The first panel is dedicated to the discussion whether consciousness could be explained from an eliminative or reductionist perspective. In the second panel we will discuss whether human agency is a fact or just a “belief” or an “illusion”. The third panel will explore the relationship between human volition (decision making) and the neurophysiology of sensory perception. The fourth panel intends to discuss whether “lay people’s belief in free will has a social function” thesis is well grounded. In the last panel we will discuss whether advances in the field of artificial intelligence would bring new insights to the problem of consciousness.
Scientific Program
Day 1: 7 October 2020, Wednesday
9.30 Opening Remarks
Muhammed Şahin (Rector, MEF Un.)
Havva Karagöz (Dean, MEF Un. Faculty of Law)
10.00 Keynote Speech:
From Jurisprudence to Neuroscience on the Basis of Denial of Free Will and Naturalism
Cemal Bali Akal
Panel 1: The Nature of Consciousness (11.00-13.00)
Moderator: Havva Karagöz
Where is consciousness in behavior?
Tevfik Alıcı (Uludağ Un., Bursa)
Sapient Consciousness as a Mental Gadget
Hakan Gürvit (Istanbul Un., Istanbul)
“This Consciousness that is aware…”
Neslihan Serap Şengör (Istanbul Technical Un., Istanbul)
Panel 2: The Nature of Human Agency (14.00-16.00)
Moderator: Ozan Erözden
Freedom as a Social/Political Concept
Cansu Muratoğlu (Bilgi Un., Istanbul)
Thinking Agency Without Referring to the Concept of Free Will: A Quest in the Footsteps of Jane Bennett
Eylem Canaslan (Kırklareli Un., Kırklareli)
Spinoza, Freedom as Emancipation
Diego Tatián (Cordoba Nacional Un., Cordoba, Argentina)
Day 2: 8 October 2020, Thursday
Panel 3: The Nature of Decision Making and Sensory Perception (10.00-12.00)
Moderator: F. Beril Özcanlı
The role of midbrain structures in determining human behavior
Ertan Yurdakoş (Altınbaş Un., Istanbul)
Unconscious brain learning mechanisms
Dante Dorantes (MEF Un., Istanbul)
Emotion and Psychopathology: Influencing ‘Free’ Choices
Robert Booth (Sabancı Un., Istanbul)
Paralel Session 1. (10.00-12.00)
Moderator: Zeliha Hacımuratlar Sevinç
From Cyborg Cities to Datapolis: The Question of Digital Homo Sapiens’ Besieged Freedom
Zülfiye Yılmaz (Bilkent Un., Ankara)
[CANCELLED] The Role of Space in Permeant Memory Losses Caused by Incarceration: Structural Propositions on the Neuroscience-Architecture Cross Section
Ömer Okan
Crime and Responsibility: Agency in Nietzsche
Eylem Doğan
Panel 4: Researching Lay People’s Belief in Free Will (13.00-15.00)
Moderator: Bilge Erson Asar
Towards a deeper understanding of free will beliefs: cultural differences and attitudes
David Wisniewski (Ghent University, Belgium)
“We have no Choice but to Believe in Free Will”
İlker Küçükparlak
The Effects of the Belief in Free Will on Third Party Punishment
Güçlü Akyürek/Tuna Çakar/Ozan Erözden (MEF Un., Istanbul)
Paralel Session 2: (13.00-15.00)
Moderator: Ayfer Uyanık
The Illusion of Free Consent Concerning Marriage
Özge Yücel (Ufuk Un., Ankara)
Free Will Problem from the Perspective of Legal Theory as an Answer to the Question Whether Human Beings Could be the Subject of Their Deeds
Çağrı Kan (Pamukkale Un., Denizli)
«Free Will» as an «Illusion» in Spinoza and the Nature of Human Actions: The Problem of “Moral Obligation” on the Gorunds of Determinism
Enes Dağ (Yıldırım Beyazıt Un., Ankara)
Panel 5: Artificial Intelligence and Consciousness (15.30-17.30)
Moderator: Müjde Peker Booth
Brain Implants and Criminal Law
Barış Erman (Yeditepe Un., Istanbul)
The Idea of Granting Legal Personality to Artificial Intelligence: Well Required and Appropriate or rather Unnecessary and Inordinate?
Kadir Berk Kapancı (MEF Un., Istanbul)
Subjects with Chips in their Brains and Neurolaw: Some Thoughts on the Neuralink Project
Güven Güzeldere
Paralel Session 3: (15.30-17.30)
Moderator: Güçlü Akyürek
The Possibility of Artificial Consciousness
Mehtap Doğan (Yıldırım Beyazıt Un., Ankara)
Neurocriminologically Freedom of Will and Criminal Responsibility
Zafer İçer (Marmara Un., İstanbul)
[CANCELLED] AI as a designated Inventor, Latest views of the European Patent Office
Goncagül Cengiz
No registration fee is required; participation is open to everyone.
Scientific Committee:Prof. Dr. Cemal Bali Akal (Bilgi University)Prof. Dr. Türker Armaner (Galatasaray University)
Assoc. Prof. Dr. Müjde Peker Booth (MEF University)
Assoc. Prof. Dr. Robert Booth (Sabancı University)Prof. Dr. Ozan Erözden (MEF University)Prof. Dr. Hakan Gürvit (İstanbul University)
Prof. Dr. Havva Karagöz (MEF University)Prof. Dr. Ertan Yurdakoş (Altınbaş University)